Quiz językowy

Quiz, jaki przy­go­to­wa­łam na kon­kurs ple­ne­rowy pod­czas imprezy „Kwiat paproci”.

1.     W Pol­sce kawa po turecku ma:

kar­mel
fusy
doda­tek kardamonu
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Kawa po turecku rozu­miana jako fusy zalane wrząca wodą to kawa tzw. „komu­ni­styczna”. De facto powin­ni­śmy ten przy­smak zapa­rzać w tyglu, fusy (można też dodać przy­prawy) zale­wamy zimną wodą i pod­grze­wamy, nie dopro­wa­dza­jąc do wrze­nia. Czyn­ność powta­rzamy 3-krotnie.

Które z poniż­szych nazw nie pasuje do reszty:
nider­landzki
holen­der­ski
depre­syjny
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: potocz­nie znamy 3 okre­śle­nia, które się nawza­jem prze­ni­kają i uzu­peł­niają: holen­der­ski, fla­mandzki i niderlandzki.

Jakiej naro­do­wo­ści byli: Ver­me­ere, Rem­brandt, Van Gogh?
holen­der­skiej
nie­miec­kiej
bel­gij­skiej
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Wymie­ni­li­śmy nazwi­ska 3 arty­stów mala­rzy z Holan­dii, Ver­me­ere i Rem­brandt two­rzyli w XVII wieku, zaś Van Gogh w XIX.

Co to jest „lata­jący holender”?
natrętna mucha
pół­okra­gły bumerang
sta­tek widmo
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Legenda głosi, że holen­der­ski sta­tek wypły­nął z Amster­damu z kapi­ta­nem Hen­drik Van der Dec­ke­nem na pokła­dzie. Roz­pę­tała się ogromna burza, potem sztorm, ale kapi­tan ani myślał zatrzy­mać żaglowca. Bluź­nił Bogu, stra­szył mary­na­rzy. Podobno uka­zał mu się anioł, ale kapi­tan wystrze­lił do świe­tli­stej postaci. Za karę przy­bysz oznaj­mił, że pasa­że­ro­wie statku nigdy już nie zaznają spo­koju, będą wiecz­nie żeglo­wać po morzu, przy­no­sząc nie­szczę­ście. Po dziś dzień zda­rzają się świad­ko­wie, któ­rzy widzieli lata­ją­cego Holen­dra, zosta­wia­ją­cego po sobie tajem­ni­czą poświatę.

Jakiej naro­do­wo­ści jest Leo Beenhakker?
Holen­der­skiej
Nor­we­skiej
Ame­ry­kań­skiej
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: uro­dził się 2.08.1942 roku w Rotterdamie.

Jaka ruletka nie­sie ze sobą śmierć?
kasy­nowa
rosyj­ska
turecka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Pomy­sło­dawcą „zabawy” był pewien znu­dzony, rosyj­ski ofi­cer (wła­ści­wie car­ski). „Gra” polega na zakrę­ce­niu obro­to­wym maga­zyn­kiem broni, przy­sta­wie­niu lufy do swo­jej skroni… i pocią­gnię­ciu spu­stu. Mar­twy pecho­wiec przegrywa.

Z któ­rego języka pocho­dzi słówko „bistro”?
fran­cu­skiego
rosyj­skiego
szwedz­kiego
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Pod­czas wojny z Napo­le­onem woj­ska rosyj­skie dotarły do Europy. Podobno żoł­nie­rze popę­dzali karcz­ma­rzy sło­wami: „bystro, bystro”. Ciężko było oso­bie z Europy Zachod­niej wymó­wić cha­rak­te­ry­styczne „y”… i tak lokale, gdzie można szybko coś zamó­wić… nazwano bistro!

Wyj­ście cicha­czem z imprezy to wyjście…
po omacku
po angiel­sku
z Buł­ga­rem
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Na całym świe­cie panuje powie­dze­nie „wyjść po fran­cu­sku” — Wyra­ża­nie wywo­dzi swe korze­nie z XVII wieku, kiedy to we Fran­cji pano­wał zwy­czaj wycho­dze­nia z przy­ję­cia bez poże­gna­nia z gospo­da­rzami. Polacy przy­jęli fran­cu­ską wer­sję tego powie­dze­nia… w ramach przy­jaźni angiel­sko-fran­cu­skiej, nad Loarą wła­śnie mówi się „wyjść po angielsku”.

„Nie rób ze sło­nia komara” to odpo­wied­nik pol­skiego „nie rób z igły widły” z języka:
nie­miec­kiego
hisz­pań­skiego
wło­skiego
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: tak jest i już!

Biały strajk zwany jest w Pol­sce jako:
wło­ski strajk
strajk gło­dowy
hisz­pań­ski strajk
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Powie­dze­nie ma korze­nie we wło­skim wyda­rze­niu z 1904 roku. Ten rodzaj buntu polega na prze­sad­nie dokład­nym, skru­pu­lat­nym wyko­ny­wa­niu swo­ich zadań, powoli, powo­lutku, w tem­pie śli­maka i muchy w smole… W sło­necz­nej Ita­lii nazywa się to scio­pero bianco, co możemy tłu­ma­czyć jako „biały strajk”.

Jakie pań­stwo uznaje się za pio­niera, wyna­lazcę lodów?
Chiny
Wło­chy
Islan­dia
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: ok. 2000 lat p.n.e spo­rzą­dzono w Chi­nach pierw­sze lody. Do Europy ich recep­turę przy­wiózł Marco Polo.

Po hisz­pań­sku OK to:
o
vale
salut
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Hisz­pa­nie oparli się modzie na słówko „O.K.”, nawet młody Hisz­pan woli dźwięczne, naro­dowe „vale”.

Czym jest hisz­pań­ska mucha?
maszyną śre­dnio­wiecz­nych tortur
afro­dy­zja­kiem
gatun­kiem muchy owocówki
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Jest to pre­pa­rat słu­żący do zwięk­sza­nia popędu sek­su­al­nego zarówno u kobiet, jak i u męż­czyzn. Wytwa­rzany jest z pew­nego owada, szcze­góły lepiej pominąć :).

Co ozna­cza w tłu­ma­cze­niu z fenic­kiego słowo Hiszpania?
zie­mia dorod­nych byków
zie­mia obiecana
zie­mia królików
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Dokład­nie w języku fenic­kim nazwa wygląda: she­pha­nim, co ozna­cza „zie­mia góra­li­ków” – zwie­rząt podob­nych do kró­li­ków. Feni­cja­nie przy­byw­szy do brze­gów Hisz­pa­nii, zauwa­żyli, że kra­ina pokryta jest licz­nymi nor­kami dzi­kich zwie­rza­ków. Z cza­sem nazwę skró­cono do „Hisz­pa­nia”. Jest wielce praw­do­po­dobne, ze kró­liki sta­no­wiły ważny ele­ment menu fenic­kich kolonistów.

Jakie słówko zastę­puje w USA angiel­skie sweets?
trash can
candy
cookie
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: trash can to ame­ry­kań­ski ter­min ozna­cza­jący kosz na śmieci, zaś cookie to ciasteczka.

Co nie pasuje do zestawu…
Mer­ce­des, Volks­wa­gen, BMW
Opel, Audi, BMW
Toyota, May­bach, Mercedes
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: to w tym rządku ukryła się japoń­ska marka – Toyota, reszta to oczy­wi­ście nie­miec­kie pojazdy.

Jaki język ma słówko „cour­riel” zamiast „e-mail”?
japoń­ski
fran­cu­ski
węgier­ski
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Fran­cuzi mają hopla na punk­cie popraw­no­ści języ­ko­wej, dbają o to, aby ich język wolny był od obco­brz­mią­cych nale­cia­ło­ści. Co wię­cej, powo­łano w tym celu Aka­de­mię Fran­cu­ską, która w skraj­nych przy­pad­kach potrafi nawet kre­atyw­nie prze­tłu­ma­czyć nowe słowa i ter­miny. Stąd Fran­cuz powie na kom­pu­ter ordi­na­teur! Week­end – tłu­ma­czy się na fran­cu­ski jako fin de la sema­ine.

Co ozna­cza hisz­pań­skie słówko maniana?
jutro
kasza manna
ran­nego byka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: To słówko jest nie­sa­mo­wi­cie popu­larne w codzien­nym życiu pol­skiego pracownika.
Szef pyta: „na kiedy…?”
Pra­cow­nik odpo­wiada: „Maniana”!

Które słówko nie pasuje do zestawu?
café
cof­fee
kofe­ina
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: a i b to słowa ozna­cza­jące kawę w języku fran­cu­skim i angiel­skim, zaś kofe­ina jest tzw. środ­kiem pobudzającym.

Kto zapro­sił Bel­lotta Cana­letta do Polski?
nikt, sam chciał nas odwiedzić
Sta­ni­sław August Poniatowski
książę Józef Poniatowski
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Wła­ści­wie nazy­wał się Ber­nardo Bel­lotto, był nadwor­nym mala­rzem ostat­niego króla Pol­ski, dzięki niemu możemy podzi­wiać War­szawę cza­sów sta­ni­sła­wow­skich. Jego obrazy znaj­dziemy w Zamku Kró­lew­skim i Muzeum Narodowym.

Jakimi słowy odgraża się Wilk Zającowi?
ja ci jesz­cze pokażę
już ja z tobą zatańczę
zro­bię z cie­bie pasztet
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: W języku rosyj­skim Wilk mówi do Zająca „Nu, pogadi”.

Day ut ia pobrusa, a ti pozi­wai – to pierwsze zda­nie zano­to­wane w języku pol­skim. Co oznacza?
daj, ja pomielę, a ty pozmywaj
daj, ja zmielę, a ty odpoczywaj
ja ci opo­wia­dam cie­ka­wostki, a ty ziewasz!
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Zda­nie to pocho­dzi z Księgi Hen­ry­kow­skiej (XIII). Języ­ko­znawcy dopa­trzyli się w zda­niu kom­pi­la­cji słó­wek języka pol­skiego, cze­skiego oraz śląskiego.

24. Pyta­nie otwarte: co ozna­cza po cze­sku „roz­pustna kava”?

Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: kawa rozpuszczalna

Uza­sad­nie­nie: tak jest i już, wia­domo od wie­ków, że kawa zbliża

25. Pyta­nie otwarte: co ozna­cza powie­dze­nie „cze­ski film”?

Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: sytu­acja, w któ­rej nie wia­domo, o co cho­dzi, trudna do opanowania.

Uza­sad­nie­nie: To pol­skie powie­dze­nie nie spo­tkało się z akcep­ta­cją Cze­chów, któ­rzy są nie­sa­mo­wi­cie dumni ze swo­jej ambit­nej kinematografii.

Jakiej naro­do­wo­ści był Andy Warchol?
Czech
Ame­ry­ka­nin
Sło­wak
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: arty­sta uro­dził się w USA, w Pensylwanii.

Jakiej naro­do­wo­ści był Edward Munch?
Szwed
Fin
Nor­weg
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Autor słyn­nego „Krzyku” przy­szedł na świat w mie­ście Løten w 1863 roku.

Do kogo powinny się modlić panny chcące wyjść za mąż?
do św. Walentego
do św. Moniki
do św. Mikołaja
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Legenda głosi, że to święty Miko­łaj pomógł 3 ubo­gim pan­nom unik­nąć sta­ro­pa­nień­stwa lub kariery w bur­delu (wer­sja ofi­cjalna), ofia­ro­wu­jąc im pokaźny posag. Do św. Walen­tego powinni się zwra­cać zako­chani, a do św. Moniki wdowy i kobiety prze­ży­wa­jące kło­poty w małżeństwie.

Z jakiego języka pocho­dzi słówko „troll”?
z inter­ne­to­wego
z nor­we­skiego
z angiel­skiego
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Wedle mito­lo­gii nor­dyc­kiej troll to uparte, głu­pie i zło­śliwe stwo­rze­nie, które lubi pso­cić. Znany jest w lite­ra­tu­rze skan­dy­naw­skiej. Język Inter­netu ochrzcił tak osoby, które zakłó­cają życie online.

Jaki stół jest suto zasta­wiony i bie­rzesz z niego, co chcesz?
szwedzki
gumi­siowy
szwaj­car­ski
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: W Pol­sce wszystko zaczęło się od szwedz­kiego króla Karola X Gustawa, który pró­bo­wał zdo­być nasz Zamość. Szturm nie przy­niósł efek­tów, chciał więc zapro­po­no­wać łapówkę i honory Janowi Zamoy­skiemu (pierw­szy mąż kró­lo­wej Mary­sieńki). Wpro­sił się do szlach­cica na śnia­da­nie. Ten, chcąc poka­zać przy­by­szowi gdzie jego miej­sce, przy­jął go poza gra­ni­cami mia­sta przy stole bez krze­seł. Odtąd spo­tka­nie przy stole bez krze­seł zowie się „szwedz­kim stołem”.

Jaki pol­ski tytuł ma pio­senka, którą wygrał Ale­xan­der Rybak kon­kurs Euro­wi­zji w 2009 roku?
believe
bała­łajka
bajka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Kon­ku­ren­cję na łopatki poło­żył Ale­xan­der Rybak z Nor­we­gii, który ze skrzyp­kami wyśpie­wał „I‘m in love with a fairy­tale” (fairy­tale = bajka).

Słow­nik fra­ze­olo­giczny zna flegmę…:
afry­kań­ską
angiel­ską
zie­loną
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Powie­dze­nie ozna­cza zacho­wa­nie zim­nej krwi, opa­no­wa­nie, spo­kojne podej­ście do problemu.

Który walc jest wolniejszy – angielski czy wiedeński?
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: w innych języ­kach zwany jest „wal­cem powol­nym”, pierw­szy raz został wyko­nany w 1921 roku w Anglii.

Ktoś prze­sad­nie roz­piesz­czony to:
pude­lek
fran­cu­ska myszka
fran­cu­ski piesek
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: zwią­zek fra­ze­olo­giczny, ozna­cza kogoś wybred­nego, wymagającego.

Polak .….… 2 bratanki:
Buł­gar
Węgier
Włoch
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: W języku węgier­skim powie­dze­nie brzmi: „len­gyel, magyar két jó barát, egy­ütt har­col, s issza borát”. Polak = lengyel. W Węgrzech dzień 23 marca jest dniem przy­jaźni naszych kra­jów, w Pol­sce świę­tu­jemy 16 marca.

Kto przy­wiózł do Pol­ski brokuły?
nikt, same wyrosły
kró­lowa Bona
Caryca Kata­rzyna
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: To Kró­lo­wej Bonie przy­pi­suje się uroz­ma­ice­nie pol­skiego menu o liczne warzywa, w tym też brokuły.

Na kiedy datuje się powsta­nie łaźni?
2000 p.n.e.
1000 p.n.e.
500 p.n.e.
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: naj­wcze­śniej­sze wyko­pa­li­sko odsło­niło pałac kąpie­lowy w Tyryn­sie w Argo­li­dzie. Około 1000 r. p.n.e. zwy­czaj kąpieli przy­jęli Grecy.

Finka, abs­tra­hu­jąc od żony Fina, to:
zołza
nóż
sza­bla
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Jest to nóż uży­wany czę­sto przez tury­stów i har­ce­rzy. Ory­gi­nal­nie są uży­wane przez myśli­wych z Laponii.

Z jakiego języka pocho­dzi słówko: gorset?
wło­skiego
fran­cu­skiego
nie­miec­kiego
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: znie­na­wi­dzony przez femi­nistki, część ubioru dam­skiego, stał się powszech­nie uży­wany od XIV wieku. Pozwa­lał na zacho­wa­nie talii osy i uwy­pu­kle­nie innych czę­ści ciała. Dziś prze­żywa swój rene­sans, pozwa­la­jąc zatu­szo­wać man­ka­menty urody. Z fran­cu­skiego: (f) corset.

Jaka śliwka bije rekordy popu­lar­no­ści w Polsce?
wło­ska
węgierka
rosjanka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: jest to odmiana śliwki domo­wej. W Euro­pie znana od XVII wieku, praw­do­po­dob­nie przy­była do Pol­ski z południa…

Caffe latte znaj­dziesz we Fran­cji jako:
cap­puc­cino
cafe au lait
café mocha
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: caffe latte to wło­skie okre­śle­nie kawy z mle­kiem, we Fran­cji mówimy cafe au lait!

Pyta­nie otwarte: na jakim kaza­niu się sie­dzi i nic nie rozumie?
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: na tureckim.

Uza­sad­nie­nie: Zwią­zek fra­ze­olo­giczny ozna­cza słu­cha­nie cier­pliwe cze­goś, czego się nie rozumie.

Z jakiej księgi pocho­dzi pierwsze zano­to­wane zda­nie w języku polskim?
sta­ni­sła­wow­skiej
wło­dzi­mie­rzow­skiej
han­ry­kow­skiej
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Księga pocho­dzi z XIII wieku.

Aper­ty­za­cja to inaczej:
weko­wa­nie
śpie­wa­nie
bie­ga­nie za bume­ran­giem lub fresbee
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Aper­ty­za­cja to rodzaj weko­wa­nia żyw­no­ści, jej wyna­lazcą był Fran­cuz Nico­las Appert.

Patro­nem tłu­ma­czy jest:
św. Miko­łaj
św. Ana­stazy
św. Hie­ro­nim
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Hie­ro­nim ze Stry­donu żył w 4 w n.e. Zasły­nął jako tłu­macz Pisma Świę­tego z języka grec­kiego i hebraj­skiego na łacinę (Wul­gata). W kościele rzym­sko­ka­to­lic­kim jest on uzna­wany za patrona tłu­ma­czy, biblio­te­ka­rzy oraz encyklopedystów.

Pyta­nie otwarte: skąd pocho­dzi dziu­rawy ser?
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: ze Szwajcarii.

Uza­sad­nie­nie: Ser ten cha­rak­te­ry­zuje się jed­no­rodną masą, ela­stycz­nym wnę­trzem i rów­no­mier­nie roz­miesz­czo­nymi dziu­rami wiel­ko­ści oliwki. Ma łagodny, owo­cowy i lekko słod­kawy smak. Pro­du­ko­wany jest w postaci wiel­kich, 100 kilo­gra­mo­wych kręgów.

Gdzie uro­dził się św. Mikołaj?
w Lapo­nii
na Kry­mie
w Tur­cji
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Święty uro­dził się w mie­ście Mira (dzi­siej­sza Tur­cja) pod koniec 3 w n.e. Jest mię­dzy innymi patro­nem panien pra­gną­cych wyjść za mąż.

Miko­łaj Rej zło­ścił się, że Polacy…
nie wrony, a kraczą
nie pawie, nie muszą się kolo­rowo ubierać
nie gęsi, swój język mają
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Miko­łaj Rej, który jako pierw­szy pisał wyłącz­nie w języku ojczy­stym, gło­sił powyż­sze słowa, dla pod­kre­śle­nia koniecz­no­ści zerwa­nia z panu­jącą nadal w okre­sie rene­sansu modą pisa­nia po łaci­nie. Przy­miot­nik „gęsi” odnosi się do rze­czow­nika „język”. Autor sprze­ci­wiał się pisa­niu w języku gęsim, czyli łaciną, która koja­rzyła mu się z gęganiem.

Skąd „przy­wę­dro­wała” do USA sta­tua wolności?
z Fran­cji
z Rosji
z Mek­syku
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Jest to dar narodu fran­cu­skiego upa­mięt­nia­jący przy­mie­rze obu naro­dów w cza­sie wojny o nie­pod­le­głość Sta­nów Zjed­no­czo­nych.

Fajka wodna to inaczej:
bała­łajka
narge­ela
she­she
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: W zależ­no­ści od poło­że­nia geo­gra­ficz­nego fajki wodne noszą różne nazwy nargeela/nargile/narghile/nargileh, argeela/arghileh, shisha/sheesha, okka, kalyan, ghe­lyoon lub ghalyan.

Klu­ski bez sera bia­łego to kluski:
ruskie
kujaw­skie
ślą­skie
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Rodzaj klu­sek ziem­nia­cza­nych przy­go­to­wa­nych z ugo­to­wa­nych ziem­nia­ków połą­czo­nych z mąką ziem­nia­czaną, for­mo­wane w kulki z wgłę­bie­niem, goto­wane w oso­lo­nym wrzątku.

53. Drew­niane pudełko w drew­nia­nym pudełku z drew­nia­nym pudeł­kiem w środku to:
matrioszka
babo­osha
Wańka Wstańka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Matrioszka to rosyj­ska zabawka zło­żona z drew­nia­nych, wydrą­żo­nych w środku lalek, wło­żo­nych jedna w drugą. Przed­sta­wiają posta­cie, są to naj­czę­ściej dziew­czyny ubrane w ludowy strój, ale nie­które przed­sta­wiają zna­nych poli­ty­ków, pisa­rzy czy posta­cie historyczne.

Jaki jest święty turecki?
mar­kotny
wesoły
goły
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Źró­dłem powie­dze­nia jest pamięt­nik Miko­łaja Krzysz­to­fa Radzi­wiłła z XVI wieku. Opi­sy­wał on w nim swoje przy­gody i obser­wa­cje z podróży do Ziemi Świę­tej. Na swo­jej dro­dze napo­tkał nagiego, ogo­lo­nego męż­czy­znę. Myślał, że ów czło­wiek jest sza­lony, ale inni ludzie prze­ko­nali Radzi­wiłła do świę­to­ści życia pogar­dza­nego muzułmanina.

Orient Express to:
sta­tek opły­wa­jący Europę
pociąg pasa­żer­ski
turecka lek­tyka
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: To super eks­klu­zywny pociąg pasa­żer­ski, jego trasa prze­biega przez całą Europę.

Kasta­niety to:
kasz­tany jadalne
grze­chotka dziecięca
instru­ment muzyczny
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: kasta­niety to hisz­pań­ski instru­ment, czę­sto uży­wany w tań­cach, np. we flamenco.

Adolf Hitler był…
Niem­cem
Austria­kiem
Szwaj­ca­rem
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Hitler ur. 20 kwiet­nia 1889 w Brau­nau (mia­sto nad rzeką Inn w północno-zachodniej czę­ści Austrii, w kraju związ­ko­wym Górna Austria).

Espe­ranto pocho­dzi od słówka:
krę­cić
nadzieja
pośpiech
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Dosłow­nie espe­ranto ozna­cza „mający nadzieję”.

Lin­gua franca oznacza:
język fran­cu­ski
język znany róż­no­ję­zycz­nym osobom
język fiń­ski
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Przy­kła­dowo, tytuł ten przez wiele lat nale­żał do łaciny, póź­niej do fran­cu­skiego, a dziś bez­a­pe­la­cyj­nie do języka angielskiego.

Wieczna narze­czona Kaczora Donalda, Daisy, to po polsku:
Danuta
Sto­krotka
Daria
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Słow­nik pol­sko-angiel­ski nie kłamie :).

Ludwik Zamen­hof, ojciec espe­ranto, uro­dził się:
w Tel Awiwie
w Bia­łym­stoku
w Jero­zo­li­mie
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Ludwik Zamen­hof uro­dził się 15 grud­nia 1859.

62. Co ozna­cza w espe­ranto słówko: Sukceson?
sal­ce­son
sza­cu­nek
powo­dze­nia
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: vide słownik.

Film „Dirty Dan­cing” prze­tłu­ma­czono po pol­sku jako:
Obsce­niczne wygibasy
Nie­grzeczne tango
Wiru­jący seks
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: To śmieszne tłu­ma­cze­nie podaje się jako stan­dar­dowy przy­kład nie­tra­fio­nego przekładu.

„Soap opera” to:
opera z sopra­no­wymi solówkami
reklamy, które mydlą oczy
rodzaj serialu
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: To wie­lo­wąt­kowy serial, trwa­jący ok. kil­ku­dzie­się­ciu odcin­ków. Początki się­gają radia w latach 20. XX wieku. Okre­śle­nie mydlana ma swoje odnie­sie­nie do reklam nada­wa­nych w prze­rwach, głów­nie zachę­cano słu­cha­czy do zakupu środ­ków czystości.

Co ozna­cza PR?
podaj rękę
public rela­tion
publi­kuj rozsądnie
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: a i c to naj­wy­żej kre­atywne roz­wi­nię­cie skrótu.

Co dosłow­nie ozna­cza marketing?
miar­kuj się
obec­ność na rynku
sklep wiel­ko­po­wierzch­niowy
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: tak już jest i już

Komiczny sługa, bła­zen w czar­nej masce, pajac to:
Amor
Artos
Arle­kin
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Znawcy podają kilka źró­deł pocho­dze­nia nazwy Arle­kin (z wł. Arlec­chino). Jego maska to sym­bol głu­poty i sprytu.

Surowe, rygo­ry­styczne wycho­wa­nie to:
wycho­wa­nie spartańskie
wycho­wa­nie greckie
wycho­wa­nie klasztorne
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: W Spar­cie liczyła się odwaga i odpor­ność, a dzieci o wątłym zdro­wiu były ska­zy­wane na śmierć. Od 7 roku życia mali chłopcy byli wysy­łani do szkoły woj­sko­wej, gdzie przez cały rok nosili to samo ubra­nie, spali na twar­dym pod­łożu na dwo­rze, zarówno w zimie, jak i w lecie, nie mogli się czę­sto myć – uwa­żano, że woda i oliwa wyde­li­ka­cają ciało. Spar­ta­nin aż do 30 roku życia miesz­kał w koszarach!

Cze­ski błąd to:
pomy­le­nie zna­czeń danego słowa
lite­rówka — prze­sta­wie­nie sąsied­nich liter w wyrazie
błąd pole­ga­jący na zmie­sza­niu 2 związ­ków frazeologicznych
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: praw­do­po­dob­nie nazwa pocho­dzi od zabaw­nej róż­nicy pomię­dzy języ­kiem cze­skim i pol­skim, np. kapr i karp. Naj­czę­ściej spo­ty­ka­nym błę­dem jest pisow­nia „nie” jako „nei”.

Sta­ro­żytne pismo egip­skie – hie­ro­glify — oznacza:
kurze pismo
pismo kli­nowe
święte pismo
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: nazwa wywo­dzi się z języka greckiego.

Kim był czło­wiek z Piltdown?
czło­wie­kiem-słoniem
szkie­le­tem pra­czło­wieka żyją­cego do 1 miliona lat temu
jeden z braci syjamskich
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: de facto czło­wiek z Pilt­down był „dow­ci­pem antro­po­lo­gicz­nym”. Na początku XX wieku żądny sławy nauko­wiec spre­pa­ro­wał ludzką czaszkę oraz żuchwę małpy, połą­czył je ze sobą i przed­sta­wił światu jako bra­ku­jące ogniwo ewolucji.

Co ozna­cza słowo Eureka?
zna­la­złem
mam i nie oddam
jestem genialny
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Aneg­dota głosi, ze Archi­me­des wymy­śliw­szy (zasadę hydro­sta­tyki), że ciało zanu­rzone w cie­czy traci pozor­nie tyle na cię­ża­rze, ile waży ciecz przez nią wyparta… wybiegł nago z łaźni, krzy­cząc przez całe mia­sto Eurekaaaaaa.

Czym jest fatamorgana?
mira­żem
zło­śliwą, wło­ską czarownicą
rodzaj maszyny słu­żą­cej do ora­nia mor­gów ziemi
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Jest to złu­dze­nie optyczne, które wystę­puje w sło­neczne dni, np. na szo­sie, na pustyni. Polega na wie­lo­krot­nym odchy­le­niu pro­mieni świetl­nych prze­cho­dzą­cych przez war­stwy powie­trza o róż­nych tem­pe­ra­tu­rach. Nazwa pocho­dzi od legendy o królu Artu­rze, jego prze­ciw­niczką była wróżka Mor­gana, która zwo­dziła ludzi, wywo­łu­jąc miraże.

Kto pierw­szy powie­dział: „kości zostały rzucone”?
Napo­leon
Juliusz Cezar
Pli­niusz Młodszy
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Słynna mak­syma powstała w 49 r. p.n.e., tuż po prze­kro­cze­niu rzeki Rubi­kon. Dziś mówimy tak wszy­scy, chcąc wyra­zić prze­ko­na­nie, że… co ma być, to będzie, to rodzaj wyzwa­nia rzu­co­nego losowi.

Co to jest świerzop?
odmiana kla­czy słowiańskiej
syno­nim świ­rzepy – gor­czycy polnej
rodzaj bryzy
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: b

Uza­sad­nie­nie: Adam Mic­kie­wicz opi­su­jąc gospo­dar­stwo sop­li­cow­skie, użył słowa świe­rzop, a naukowcy przez lata docho­dzili do tego, czymże jest ten świe­rzop. Obec­nie wiemy, że jest to po pro­stu polna gorczyca.

76. Która muza nie istnieje?
muza gry na fle­cie i chó­rów tragicznych
muza astro­no­mii i geometrii
muza geo­gra­fii
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Jakby kogoś inte­re­so­wało, oto ple­jada muz:
Kal­liope — poezja epicka oraz filo­zo­fia i retoryka
Klio — historia
Erato — poezja miłosna
Euterpe — poezja liryczna, gra na flecie
Mel­po­mene — tra­ge­dia i śpiew
Poli­hym­nia — poezja chóralna
Talia — komedia
Terp­sy­chora — taniec
Ura­nia — astro­no­mia i geometria

Co to jest mimetyzm?
sztuka walki
roz­bra­ja­nie bomb
masko­wa­nie, upodob­nie­nie się do podłoża.
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: c

Uza­sad­nie­nie: Przy­kła­dowo, w oko­li­cach, gdzie zima jest śnieżna, np. zające mają białe futerka zimowe.

Czym jest „sati”?
indyj­ski zwy­czaj pale­nia wdów na sto­sach pogrze­bo­wych ich mężów
bał­kań­ski rodzaj nakry­cia głowy
fran­cu­ski gatu­nek koni
Pra­wi­dłowa odpo­wiedź: a

Uza­sad­nie­nie: Rytuał ozna­cza w tłu­ma­cze­niu „kocha­jącą żonę”, nie był tak wyma­gany, jak się w Pol­sce uważa. Czę­sto żony kła­dły się na chwilę na sto­sie, po czym scho­dziły z niego i żyły dalej. Wdowy nie mogły jed­nak wyjść ponow­nie za mąż, musiały pro­wa­dzić cno­tliwe, ciche życie, słu­żąc innym. Wiele kobiet jed­nak pod­dało się wymo­gom tra­dy­cji, taki rodzaj śmierci był dowo­dem na to, że kobieta jest uczciwa. Rytuał został znie­siony bry­tyj­skim dekre­tem w 1829 roku.